Çanakkale Savaşı ve Atatürk'ün bu savaştaki rolü

18 Mart 1915 Çanakkale Savaşı'nın başladığı tarihtir. Düşman birliklerine göğsünü siper eden Osmanlı askerleri, Çanakkale’yi geçilmez kılarak bugünkü Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasında önemli bir kilometre taşı oldu. Hem denizde hem karada yaşanan savaşın kazanılmasında Kurmay Albay Mustafa Kemal’in de askeri zekasının rolü büyük olmuştur.
TARİHTE ÇANAKKALE SAVAŞI
Çanakkale Muharebeleri, I. Dünya Savaşı sırasında 1915–1916 yılları arasında Gelibolu Yarımadası’nda Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında yapılan deniz ve kara muharebeleridir. İtilaf Devletleri; Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti İstanbul’u alarak İstanbul ve Çanakkale boğazlarının kontrolünü ele geçirmek, Rusya’yla güvenli bir erzak tedarik ve askeri ikmal yolu açmak ve İttifak Devletlerini zayıflatmak amaçları ile ilk hedef olarak Çanakkale Boğazı’nı seçmişlerdir. En güçlü saldırı 18 Mart 1915 günü uygulamaya konuldu. Ancak Birleşik Donanma ağır kayıplara uğradı ve deniz harekatından vazgeçmek zorunda kalındı.
ÇANAKKALE’DE ATATÜRK’ÜN ROLÜ
Deniz harekatında başarısız olan Birleşik Donanma, kara harekatıyla Çanakkale Boğazı’ndaki Osmanlı sahil topçu bataryalarını ele geçirme planını uygulamaya koydu. Britanya ve Fransa kuvvetleri 25 Nisan 1915 şafağında Gelibolu Yarımadası’nın güneyinde 5 noktada karaya çıktı. Seddülbahir ve Arıburnu sahillerinde köprübaşları oluşturmayı başarsalar da Osmanlı kuvvetlerinin inatçı savunmaları ve zaman zaman giriştikleri karşı taarruzlar sonucunda Gelibolu Yarımadası’nı işgalde başarılı olamadılar.
Bunun üzerine Arıburnu’nun kuzeyinde Suvla Koyu’na 6 Ağustos 1915 tarihinde yeni kuvvetlerle bir üçüncü çıkarma yapıldı. Ancak 9 Ağustos’ta Kurmay Albay Mustafa Kemal’in 1. Anafartalar Muharebesi olarak bilinen karşı taarruzunda İngiliz Komutanlığı ihtiyat tümenini ateş hattına sürerek sahilde tutunmayı ancak başarabilmiştir. Mustafa Kemal ertesi gün Kocaçimentepe – Conk Bayırı hattında yeni bir karşı taarruz gerçekleştirmişti. Bu hattaki Anzak birliklerini de geri atmıştır. Britanya ve Anzak kuvvetlerinin 2. Anafartalar Muharebesi olarak bilinen genel taarruzları ise Osmanlı savunmasını aşamamıştır. Tüm bu gelişmelerin sonrasında İngiliz, Anzak ve Fransız kuvvetleri Gelibolu Yarımadasını 1915 yılı Aralık ayı içinde tahliye etmiştir.