1 Mayış İşçi Bayramı tarihçesi | Ne zaman resmi tatil ilan edildi?
1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü bugün kutlanıyor. Peki 1 Mayıs neden kutlanıyor? İlk kez 1856'da Avustralya'nın Melbourne kentinde taş ve inşaat işçileri, günde 8 saatlik iş günü talepleri için Melbourne Üniversitesi'nden Parlamento Evi'ne kadar bir yürüyüş düzenlediler.
HAYMARKET OLAYLARI
1 Mayıs 1886'da Amerika İşçi Sendikaları Konfederasyonu önderliğinde işçiler günde 12 saat, haftada 6 gün olan çalışma takvimine karşı, günlük 8 saatlik çalışma talebiyle iş bıraktılar. Şikago'da yapılan gösterilere yarım milyon işçi katıldı. Luizvil'de (Kentaki) 6 binden fazla siyah ve beyaz işçi, birlikte yürüdü. O dönemde Luizvil'deki parklar, siyahlara kapalıydı. İşçiler, sokaklarda yürüdükten sonra hep birlikte Ulusal Park'a girdi. Her eyalet ve kentte, siyah ve beyaz işçilerin birlikte yaptığı gösteriler, gazeteler tarafından, ‘Böylece ön yargı duvarı yıkılmış oldu' şeklinde yorumlanmıştı. Bu gösteriler 1 Mayıs'ı izleyen günlerde tüm harareti ile devam etti ve 4 Mayıs'ta kanlı Haymarket Olayı'na yol açtı.
"BİRLİK, MÜCADELE ve DAYANIŞMA GÜNÜ" İLANI
Uygulanan yasal baskılarla bu gösterinin tekrarlanması engellendi. 14 Temmuz-21 Temmuz 1889'da toplanan İkinci Enternasyonal'de Fransız bir işçi temsilcisinin önerisiyle 1 Mayıs gününün tüm dünyada “Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü” olarak kutlanmasına karar verildi. Böylece ikinci gösteri 1890 yılında yapılabildi.
İŞÇİLERİN ÇALIŞMA SÜRELERİNE DÜZENLEME
Zamanla 8 saatlik işgünü birçok ülkede resmen kabul edildi. 1 Mayıs böylece işçilerin birlik ve dayanışmasını yansıtan bir bayram niteliğini kazandı. Günümüzde sosyalist ülkelerde (Çin Halk Cumhuriyeti, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti, Vietnam, Laos, Küba, Venezuela, Nepal, Bolivya) ve daha birçok ülkede tatil günü olan 1 Mayıs'ı işçiler büyük kitle gösterileriyle kutlar; bazı ülkelerde 1 Mayıs siyasal bir eylem biçimini de alır.
TÜRKİYE'DE 1 MAYIS
1912 yılında İstanbul'da ilk 1 Mayıs kutlaması gerçekleşti. 1923 yılında yasal olarak “İşçi Bayramı” ilan edildi. 1924 yılında hükümet kutlamaları yasakladı. 1976 yılında Taksim'de Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu organizasyonu olarak gerçekleşti.
KANLI 1 MAYIS OLAYLARI
1977 yılında kimsenin unutamadığı kanlı 1 Mayıs yaşandı. 500 bin kişinin katıldığı 1 Mayıs'ta ateş açıldı ve göstericilerin 34'ü hayatını kaybetti. Ardından 1978'de Taksim meydanına yüzbinlerce kişi geldi. 1979'da Sıkıyönetim Komutanlığı mitinge izin vermedi ve sokağa çıkma yaşağı ilan etti. Sokağa çıkma yasağına rağmen yüzbinlere ulaşan rakamlarla 1 Mayıs kutlandı.
NE ZAMAN 'EMEK ve DAYANIŞMA GÜNÜ' ve RESMİ TATİL İLAN EDİLDİ
2008 Nisan'ında, 1 Mayıs'ın “Emek ve Dayanışma Günü” olarak kutlanması kabul edildi ve resmi tatil ilan edildi. 2010 yınıda 1 Mayıs yaklaşık 140 bin kişinin katılımıyla Taksim'de kutlandı. 2013'de 1 Mayıs'ın Taksim'de kutlanılması yasaklanmasına rağmen bazı gruplar Taksim'de kutlamaya çalıştı. Polis, göstericilere izin vermedi ve olaylar yaşandı.